Тасдиқи ҳайати таҳририяи Атласи равандҳои экзогениву геологӣ
Офатҳои табиӣ ба тағйирёбии иқлим ва шиддати зуҳури ҳодисаҳои хатарноки геологӣ таъсир мерасонад. Солҳои охир Тоҷикистон ба таъсири оқибатҳои ҷиддии тағйирёбии иқлим рӯ ба рӯ гардидааст, ки мисоли равшан ин обшавии босуръати пиряхҳо, баландшавии ҳарорати миёнаи солона, тағйирёбии миқдори боришот, бештар шудани давраҳои ғайриодии обу ҳаво (бориши ҷола, барф, хушксолӣ), инчунин афзоиши офатҳои ногаҳонии табиӣ бар асари шароити обу ҳаво ва иқлим мебошанд.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон доимо аз тағйирёбии иқлим ва хатару таҳдидҳои умумиинсонӣ ёдовар мегарданд ва барои пешгирӣ намудани онҳо вазифаҳои навбатиро ба миён мегузоранд. Дар Паёми солона низ иброз намуданд, ки: «Солҳои охир тағйирёбии иқлим дар миқёси сайёра ба мушкилии аввалиндараҷа табдил ёфта, Тоҷикистонро низ таҳти таъсири манфии худ қарор додааст. Дар кишвари мо ҳар сол офатҳои табиӣ, аз ҷумла хушксолӣ, омадани сел, фаромадани тарма ва ярч ба аҳолӣ ва иқтисоди кишвар зарари зиёд мерасонанд. Дар робита ба ин, Саридораи геология бо истифода аз натиҷаҳои бадастомадаи муҳандисиву геологӣ ва бо нишон додани минтақаҳое, ки зери таъсири омилҳои хатарноки табиӣ қарор доранд, Атласи равандҳои экзогениву геологии кишварро таҳия ва ба Ҳукумати мамлакат пешниҳод намояд».
Бо мақсади иҷрои супориши дар Паём омада 30 январи соли 2024 ҷаласаи Шурои илмӣ-техникии Саридораи геологияи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.
Дар шуро нақшаи чорабиниҳотартибдодашуда, ҳайати таҳририя аз ҳисоби узви вобастаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, профессорон, номзадҳоиилм, ходимониилмӣвамутахасиссонисоҳаазИнститути геология, сохтмони ба заминҷунбӣ тобовар ва сейсмология, ДонишгоҳимиллииТоҷикистон, Вазорати энергетика ва захираҳои об, Хадамоти назорати давлатии бехатарии корҳо дар саноат ва соҳаи кӯҳкорӣ, Кумитаиҳифзимуҳитизист, Кумитаиҳолатҳоифавқулоддавадигарсохторҳоинтихобватасдиқгардид.
Ҳайати мазкур ба се гурӯҳи корӣ ҷудо шуда, вобаста ба супоришҳои мушаххас фаъолият менамоянд. Инчунин мундариҷаи атлас пешниҳод ва қабул гардид. Ҳайати таҳририя ҳар моҳ як маротиба ҷаласа доир карда, корҳои иҷрогардидаро баррасӣ менамояд.
Дар ҷаласаи шуро гуфта шуд, ки дар самти омӯзиш ва мушоҳидабарии равандҳои хатарноки экзогенӣ-геологӣ дар ВМКБ, вилоятҳои Суғду Хатлон ва ноҳияҳои тобеи марказ гуруҳи махсуси «Умури давлатӣ оид ба мушоҳидаи равандҳои хатарноки экзогенӣ-геологӣ» ташкил карда шудааст. Дар ин ҷода корхонаҳои “Экспедитсияи комплексии геологии Қайроққум” ва “Экспедитсияи гидрогеологии Ҷанубӣ” аз соли 1970 инҷониб вобаста ба вазифаҳои муаяйншуда фаъолият доранд.
Ҳамзамон, аз моҳи октябри соли 2017 дар бинои Саридораи геология Маркази равандҳои экзогенӣ-геологӣ таъсис дода шуда, мутахассисони КВ «Экспедитсияи гидрогеологии Ҷанубӣ» ба омӯзиш, баҳодиҳии равандҳои экзогенӣ-геологӣ ва бартарафкунии онҳо машғуланд. Ҳадафи асосӣ паст кардани хавфу хатарҳои табиии пешбинишуда ва ҷалб намудани корхонаҳои давлатӣ ва ғайри давлатии дар самти равандҳои экзогенӣ-геологӣ фаъолият дошта, барои фаъолияти муштарак оид ба мубодилаи маълумот мебошад.
Дар марказ аз рӯи маълумоти мавҷудбуда, манбаи маълумоти Равандҳои экзогенӣ-геологӣ тартиб дода шуда, нақшаи раванди ҳамкорӣ бо мақомоти дахлдор таҳия гардидааст.
Зимни ҷаласа аз ҷониби ҳайати таҳририя таклиф карда шуд, ки аломатҳои шартӣ бояд бо се забон (тоҷикӣ, русӣ ва англисӣ) таҳия карда шаванд.
Барои тартиби атлас (баъди коркард ва пешниҳоди шаклҳои он аз ҷониби ҳайати таҳририя) харитаҳо, масъалаи номҳои маҳаллаҳо, ҷамоатҳо, ноҳияҳо бо се забон дар барномаи компютерӣ ворид карда шуда, ҷой додани номҳо дар харитаҳо мувофиқи аломатҳои шартӣ, интихоби варақаҳо ва миқёси онҳо амалӣ мегардад.
Инчунин таъкид гардид, ки дар рафти тартибдиҳӣ бояд масоҳати ҳудуди ишғолнамудаи ноҳияҳо ва дар он ҷой додани ҳаҷми равандҳои эгзогенӣ ва дигар хатарҳои табиӣ, тақсимбандии онҳо дар ҳудуди ноҳия ё ҷамоатҳо муайян карда шавад.
Аз тарафи Раиси Шурои илмӣ-техникӣ, Сардори Саридораи геологияи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Илҳомҷон Оймуҳаммадзода зикр гардид, ки чунин атлас барои ҳар як ноҳия бо истифода аз натиҷаҳои гирифтаи муҳандисиву геологӣ, ки ба таъсири омилҳои хатарноки табиӣ осебпазиранд, таҳия карда мешавад. Атлас бояд оммафаҳм бошад, то ба аҳолӣ мушкилот эҷод накунад. Дар асоси ҳаҷми корҳои иҷрогардида, муҳлати анҷоми таҳияи Атлас муайян карда шавад.
Пас аз баррасии масъалаҳо Шурои илмӣ-техникии Саридораи геологияи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарори махсус қабул кард.
Маркази матбуот